Historia gminy

Gmina Udanin została utworzona na podstawie art.101 ust. 1 ustawy z dnia 25 stycznia 1958 roku o radach narodowych uchwałą Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu Nr XIX/110/72 z dnia 13 grudnia 1972 roku z połączenia gromadzkich Rad Narodowych w Udaninie i Ujeździe Górnym.

Gmina Udanin w myśl ówczesnej reformy stanowiła podstawową jednostkę podziału administracyjno-gospodarczego na terenach wiejskich. W swoim zamiarze miała stwarzać potencjał gospodarczy i urządzać odpowiednie warunki dla kierowania rozwojem gospodarczym i społeczno kulturalnym oraz zaspokajać potrzeby 6 427 mieszkańców 19 sołectw wchodzących w jej skład.

Początkowo gmina Udanin była przynależna do powiatu średzkiego w województwie wrocławskim. W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie legnickim. Od 1999 r. do dnia dzisiejszego gmina Udanin położona jest w województwie dolnośląskim.

Organem władzy państwowej i podstawowym organem samorządu społecznego na terenie gminy była Gminna Rada Narodowa w Udaninie. Organem administracji państwowej w gminie oraz organem wykonawczym i zarządzającym gminnej rady narodowej był naczelnik gminy Udanin.

Pierwszym naczelnikiem gminy Udanin został Edward Majdański. Swoje zadania wykonywał przy pomocy podległego mu urzędu gminy z siedzibą w Udaninie i kierowników zakładów podporządkowanych gminnej radzie narodowej a w zakresie oświaty przy pomocy gminnego dyrektora szkół. Urząd składał się z biura urzędu oraz gminnej służby rolnej i urzędu stanu cywilnego. Naczelnikowi przysługiwały również uprawnienia kierownika USC.

Najważniejszym zadaniem Gminnej Rady Narodowej w Udaninie w pierwszym roku jej funkcjonowania. było uchwalenie planu społeczno-gospodarczego rozwoju gminy oraz fundusz gminnego. Ustalając wysokość tego funduszu GRN musiała wziąć pod uwagę przewidywaną realizację zadań w ramach budżetu terenowego oraz czynów społecznych. Ponadto w uchwale powinny znaleźć się również:

• cele, na które wydatkowane będą środki funduszu, uzasadnione danymi kalkulacyjnymi;
• okres na jaki uchwalony jest fundusz;
• zasady udzielania obniżek i zwolnień od obowiązku świadczeń na fundusz.

W styczniu 1973 zatrudnionych w urzędzie było 11 urzędników administracyjnych,5 pracowników służby rolnej, 56 nauczycieli oraz dwie bibliotekarki.

29 grudnia 1989 r. przestała istnieć Polska Rzeczpospolita Ludowa, jako państwo socjalistyczne; odrodziła się Rzeczpospolita Polska jako demokratyczne państwo prawa. W dwa i pół miesiąca później tj. 1990 r. uchwalona została ustawa o samorządzie terytorialnym, zaś w czerwcu zaczął on stawiać pierwsze samodzielne kroki.

Zagadnienia samej gminy reguluje ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (z tekstem ujednoliconym po zmianie z 18 kwietnia 2002 r.). W myśl tej ustawy gmina jest wspólnotą samorządową oraz odpowiednim terytorium. Mieszkańcy gminy tworzą na mocy prawa wspólnotę samorządową

Gmina będzie więc sama ustalała, które potrzeby należy zaspokoić w pierwszej kolejności. Konstytucja i ustawa samorządowa mówi, że do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do tych zadań własnych gminy, a mianowicie: ładu przestrzennego, gospodarki terenami i ochrony środowiska gminnych dróg, placów, organizacji ruchu drogowego, wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, oczyszczania ścieków komunalnych, kultury, kultury fizycznej, utrzymania obiektów komunalnych, lokalnego transportu zbiorowego, ochrony przeciwpożarowej. Dochody gminy tworzyć będą podatki, opłaty i inne wpływy. Sama procedura ustalania podatków jest inna, Rada Gminy będzie mogła obniżać stawkę żyta ustaloną przez Ministra Finansów, do naliczania podstawy podatków. Tworzona jest Rada Gminy, która będzie podejmować uchwały w sprawie statutu sołectwa, innych sprawach dotyczących organizacji i zakresu działania sołectw oraz innych ważnych sprawach dotyczących gminy. Zarząd jako organ wykonawczy gminy prowadzi działalność organizacyjną, administracyjną i wykonawczo – zarządzającą zgodnie z uchwałami Rady Gminy i przepisami zawartymi w ustawach. 

Zarządzeniem Wojewódzkiego Komisarza Wyborczego w Legnicy ustalono dla naszej gminy 19 okręgów jednomandatowych tj. tyle co sołectw. Wytypowano składy osobowe obwodowych komisji wyborczych jak również ustalono siedziby komisji wyborczych. Do wyborów na radnych kandydowało 50 – ciu mieszkańców gminy. W dniu 27 maja 1990 r. odbyły się pierwsze wybory do samorządu terytorialnego. Pierwszą inauguracyjną sesję zwołano na dzień 5 czerwca 1990 r. po złożeniu ślubowania przez radnych, dokonano wyboru w głosowaniu tajnym Przewodniczącego Rady Gminy, wiceprzewodniczących, delegata do sejmiku samorządowego w Legnicy, wyboru Wójta Gminy. Przewodniczącym Rady Gminy został Pan Zenon Stasiak, wiceprzewodniczącymi zostali: Pani Lucyna Rektorek-Tęcza i Pan Kazimierz Mielnik. Delegatem do sejmiku samorządowego wybrano Pana Jana Staworowskiego. Na Wójta Gminy powołano Pana Stanisława Krzyszczuka. Rok 1990 od czerwca do końca oraz I kwartał 1991 r. był rokiem organizacyjnym. Podejmowano uchwały w sprawie powołania komisji, członków komisji, zatwierdzania regulaminu organizacyjnego urzędu, Rady Gminy, ustalenia stawek podatku od nieruchomości, podatku od środków transportowych, utworzenia przedszkola gminnego w Udaninie.

26 listopada 2006 r. w wyniku głosowania w wyborach powszechnych Wójtem Gminy Udanin została Pani Teresa Olkiewicz pokonując swojego kandydata o 124 głosy. Wraz z tą kadencją rozpoczęła się systematyczna praca nad pozyskiwaniem środków ze środków z Unii Europejskiej oraz aktywizacja działań oddolnych sołectw jak i stowarzyszeń funkcjonujących na terenie gminy Udanin. Ogólnie w kadencji 2006-2010 do budżetu gminy Udanin wpłynęło ok. 11 mln. zł ze środków pozabudżetowych. Z ważniejszych inwestycji służących mieszkańcom należy wymienić Remont budynku szkoły podstawowej w Ujeździe Górnym pod placówkę przedszkolną oraz utworzenie pierwszego w historii gminy Udanin przedszkola samorządowego. Wybudowano nową świetlicę w Ujeździe Górnym oraz kontynuowano budowę kanalizacji. W dniu 21 maja 2008 r. została podpisana umowa partnerska między Gminą Udanin a Gminą Oderwitz w Republice Federalnej Niemiec.